CZYM JEST KATAR?
Nieżyt nosa, powszechnie nazywany katarem, to stan zapalny błony śluzowej jamy nosowej i zatok przynosowych, w którym oprócz cech zapalenia występuje również wydzielanie śluzu. Może on być spowodowany m.in. infekcją lub alergią1.
Najczęstszymi przyczynami kataru infekcyjnego są wirusy: rynowirusy (24%-50%), wirus grypy (11%), bakterie oraz grzyby1.
OBJAWY KATARU
Do kluczowych objawów nieżytu nosa zaliczamy m.in.: uczucie zatkanego nosa, kichanie, świąd nosa, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, wyciek wydzieliny, który w trakcie choroby może przybrać bardziej mętny, „ropny” wygląd z powodu zwiększonej zawartości leukocytów i złuszczonych nabłonków2.
LECZENIE KATARU
Ulgę w oddychaniu może przynieść
Vicks Sinex Aloes i Eukaliptus, który działa do 12 godzin, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci od 6 lat (1 dawka do każdego otworu nosowego, do 3 razy na dobę, w przypadku dorosłych do 2 dawek do każdego otworu nosowego do 3 razy na dobę).
W nocy dobrze sprawdzi się zamiennie
Vicks VapoRub – lek w formie maści do nacierania klatki piersiowej i pleców na objawy przeziębienia, która zawiera lewomentol, kamforę racemiczną oraz olejek eukaliptusowy i terpentynowy, łagodzące obrzęk błony śluzowej nosa. Można ją stosować u dzieci od 5 lat (na klatkę piersiową i plecy należy nałożyć i rozsmarować pół łyżeczki maści).
Jeśli oprócz kataru występują: ból głowy, ból gardła lub kaszel, warto zastosować preparat kompleksowo zwalczający kilka objawów, np.
Vicks AntiGrip Complex. Zawiera on 3 substancje czynne: paracetamol, fenylefrynę i gwajafenezynę, dzięki którym szybciej złagodzimy objawy przeziębienia czy grypy.
UWAGA: Nie należy przyjmować jednocześnie kilku produktów leczniczych przeznaczonych do stosowania w przeziębieniu i grypie, zawierających te same substancje czynne. Z uwagi na ryzyko wystąpienia interakcji leku Vicks VapoRub nie należy stosować z lekami obniżającymi próg drgawkowy (np. leki antyhistaminowe, leki zwężające naczynia krwionośne, pochodne piperazyny, amylokaina), m.in.: Vicks Sinex Aloes i Eukaliptus i Vicks AntiGrip Complex.
Warto również wspomnieć o domowych sposobach na leczenie kataru, m.in. o płukankach do nosa z soli kuchennej bądź stosowaniu wody morskiej lub roztworu fizjologicznego2.
JAK ZAPOBIEGAĆ KATAROWI?
Wirusy i bakterie łatwo przenoszą się między ludźmi drogą powietrzno-kropelkową. To oznacza, że katar jest zaraźliwy – można go złapać podczas kontaktów z osobami „zakatarzonymi”, np. w trakcie rozmowy, przytulania się lub przebywania z nimi w jednym pomieszczeniu3.
W celu uniknięcia kataru, warto więc pamiętać o higienie, m.in. o:
- częstym myciu rąk,
- wietrzeniu pomieszczeń, w których przebywamy,
- noszeniu odpowiednich ubrań dostosowanych do panujących warunków atmosferycznych4.
Błona śluzowa nosa i zatok przynosowych jest nieustannie wystawiona na działanie czynników fizycznych i zapalnych, które znajdują się w otoczeniu człowieka. Chroni ona dolne drogi oddechowe przed groźnymi dla organizmu bakteriami, wirusami, grzybami5.
Objawy kataru zaostrza suche powietrze, które podrażnia błonę śluzową. Dlatego pomocne może się okazać nawilżanie powietrza w pomieszczeniu poprzez np. układanie mokrych ręczników na kaloryferach, zawieszanie zbiorników z wodą, czy stosowanie nawilżaczy powietrza (ultradźwiękowych lub ciśnieniowych). Należy pamiętać, że temperatura powietrza w pomieszczeniu nie powinna przekraczać 20°C, a przy łagodzeniu kataru skuteczne jest też przebywanie na świeżym, chłodnym i wilgotnym powietrzu3.
1.Szczeklik A, Gajewski P, Interna Szczeklika - Podręcznik chorób wewnętrznych, 2014; 635-638
2.Dzioba A, Zapalenia górnych dróg oddechowych – codzienny problem w praktyce lekarza rodzinnego, Medycyna Rodzinna, 5/2002; 154-160.
3.Karney A, Ostry nieżyt błony śluzowej nosa u niemowląt i małych dzieci, Nowa Pediatria, 2/2007; 46-49.
4.Braczkowska M, Bonar R, Kopczyńska E, Zapalenie zatok przynosowych u dzieci – problemy pielęgnacyjne, Zagrożenia zdrowotne wśród dzieci i młodzieży, 2011; 119-127.
5.Leszczyńska M, Karlik M, Dąbrowski P, Zapalenie zatok przynosowych - diagnostyka i leczenie, Przewodnik Lekarza, 2003; 9, 10-17.