Zatkany nos
Zatkany nos jest najbardziej uciążliwym objawem przeziębienia1. Jest on spowodowany zapaleniem błony śluzowej nosa, które ogranicza przepływ powietrza. Jak określa profesor Ron Eccles*, założyciel i dyrektor Common Cold Centre przy Uniwersytecie w Cardiff: „nieżyt nosa może być reakcją obronną organizmu, który poprzez podniesienie temperatury w jamie nosowej tworzy środowisko nieprzyjazne dla rozmnażania się wirusów.” Śluz znajdujący się w nosie i w drogach oddechowych jest pierwszą linią obrony przeciwko infekcji. Wydzielina z nosa może zmieniać kolor w zależności od stopnia zaawansowania choroby, aktywności immunologicznej organizmu2. Jeśli z powodu zatkanego nosa masz problemy z oddychaniem, użyj kropli do nosa lub aerozolu zawierającego odpowiednią substancję czynną, który przyniesie Ci szybką ulgę.
Kaszel: jeszcze jeden kłopotliwy objaw przeziębienia
Zadaniem kaszlu jest utrzymanie czystego środowiska w drogach oddechowych.
Kaszel jest rezultatem podrażnienia zakończeń nerwowych znajdujących się m.in. w błonie śluzowej gardła i dróg oddechowych. Kaszel może być mokry (produktywny) i suchy (nieproduktywny). Mokry kaszel pomaga odkrztuszać wydzielinę z dolnych dróg oddechowych. Suchy kaszel jest odruchem obronnym mającym na celu pozbycie się niewielkiej ilości wydzieliny lub ciała obcego. Preparaty na przeziębienie, które rozrzedzają i ułatwiają usunąć wydzielinę mogą pomóc nam ukoić podrażnione gardło i zahamować odruch kaszlu3.
Kichanie jako objaw przeziębienia
Kichanie jest odruchem obronnym pojawiającym się, gdy ciało obce lub inny czynnik zewnętrzny podrażni śluzówkę nosa. W wyniku tego uwalnia się histamina, która podrażnia komórki nerwowe w nosie, co z kolei powoduje wysłanie impulsów nerwowych do mózgu poprzez nerwy czuciowe, co z kolei pobudza nerwy ruchowe kontrolujące niektóre mięśnie twarzy, szyi i klatki piersiowej powodując potężne uwolnienie powietrza (prędkość wystrzeliwanego powietrza może osiągnąć nawet 100 metrów na sekundę)4.
Źródło objawów przeziębienia
Wirusy powodujące przeziębienie atakują górne drogi oddechowe, ale czasami mogą zainfekować np. dolne drogi oddechowe5. Objawy przeziębienia nie są wywoływane bezpośrednio przez wirusy, lecz przez reakcję obronną układu odpornościowego. System ten wysyła komórki układu immunologicznego i przeciwciała do zwalczania wirusa. Na przykład:
• Katar może wystąpić, gdy organizm próbuje szybko przemieścić płyny zawierające np. przeciwciała na miejsce infekcji i „wypłukać” wirusa wraz z uszkodzonymi komórkami układu oddechowego5.
• Zatkany nos może być skutkiem zapalenia spowodowanego uwolnieniem bradykininy - peptydowego hormonu tkankowego2.
• Drapanie w gardle może być skutkiem działania tych samych mechanizmów, co w przypadku zatkanego nosa2.
* Dr. Ron Eccles współpracuje z firmą Procter&Gamble jako konsultant medyczny.
1. Witek T. J., Ramsey D. L., Carr AN, Riker D. K.. The natural history of community-acquired common colds symptoms assessed over 4-years; Rhinology. 2015 Mar; 53(1):81-8.
2. Eccles R, Understanding the symptoms of the common cold and influenza, Lancet Infect Dis, 2005; 5: 718–725.
3. American Pharmacists Association®, Nurse Practitioner Healthcare Foundation, American Academy of Physician Assistants. Self-Care for Fever, Cough, Cold, and Allergy. OTC Advisor: Advancing Patient Self-Care. 2007.
4. Muether PS, et al. Variant Effect of First- and Second-Generation Antihistamines as Clues to Their Mechanism of Action on the Sneeze Reflex in the Common Cold, Clinical Infectious Diseases, 2001; 33.
5. Cate TR, Rossen RD, Douglas RG, Butler WT, Couch RB, The Role of Nasal Secretion and Serum Antibody in the Rhinovirus Common Cold, American Journal of Epidemiology, 1966; 84(2).